Tang Lễ Phật Giáo

2. Lễ Phục Hồn

Để tiến hành nghi lễ này, gia đình cần chuẩn bị một bàn thờ linh bao gồm: linh ảnh, bài vị và bát nhang. Ở một số nơi, người ta còn chuẩn bị thêm một bát cơm (hai chén úp chồng lên nhau), cắm hai chiếc đũa và đặt một quả trứng luộc lên trên.

Sau khi đã lập bàn thờ xong, tang gia sẽ bắt đầu nghi lễ thỉnh vong linh an vị, nhằm giúp vong linh nhận thức rõ rằng mình đã qua đời và hồn đã lìa khỏi xác. Nghi lễ này được thực hiện dựa trên quan niệm trong Phật giáo rằng, lúc người mất, thần thức còn đang bơ vơ, sợ sệt và chưa hoàn toàn ý thức được việc đã qua đời.

3. Lễ Khai Kinh – Tiến Linh

Gia quyến cần thiết lập một bàn thờ Phật trang nghiêm để thỉnh Phật về chứng minh và phù hộ, đồng thời siêu độ cho người đã khuất. Trong nghi lễ này, việc tụng kinh không chỉ là một hình thức nghi thức mà còn mang ý nghĩa sâu sắc giúp vong linh hướng về Phật, quy y Tam Bảo.

Mục đích của lễ tụng kinh là giúp người đã khuất sớm thoát khỏi vòng luân hồi, dứt bỏ nghiệp trần gian, và được siêu thoát về cõi Phật an lành, đồng thời mở đường cho sự đầu thai chuyển kiếp được thuận lợi.

4. Lễ Phát Tang

Lễ phát tang, còn gọi là lễ thành phục, là nghi lễ đánh dấu việc gia đình chính thức chịu tang người đã khuất bằng việc mặc áo tang. Đây là nghi thức quan trọng, thể hiện sự tang thương, tôn kính và nhớ thương người đã mất.

Trong nghi lễ này, sư thầy sẽ thực hiện tam mật tương ưng để chú nguyện vào tang phục, đồng thời xướng câu:
“Ngũ phục chi nhơn các thọ kỳ phục”
và trao tang phục cho gia đình để mặc lên người.

Từ thời điểm lễ phát tang, gia đình sẽ chính thức thông báo đến bà con, họ hàng, hàng xóm láng giềng gần xa rằng trong nhà có người qua đời, đồng thời mở rộng lời mời để mọi người đến dự tang lễ, chia sẻ sự thương tiếc và đồng cảm với gia đình thân quyến.

Lễ phát tang không chỉ là biểu hiện của sự kính trọng mà còn là hình thức tưởng nhớ cuối cùng mà người còn sống có thể thực hiện để gửi đến người đã khuất, thể hiện lòng hiếu thảo và sự chia sẻ nỗi đau mất mát trong cộng đồng.

5. Lễ Triêu Điện

Lễ Triêu Điện là nghi lễ cúng buổi sáng, thường được tổ chức gần ngày đưa đám trước khi tiến hành chôn cất hoặc hỏa táng người đã khuất. Đây là dịp để họ hàng, người thân trong gia đình có thể tụ họp, làm lễ cúng riêng biệt nhằm tiễn biệt, tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính đối với người đã mất.

Thời gian diễn ra lễ Triêu Điện được gọi chung là “điện”, tức các nghi thức tâm linh quan trọng diễn ra trước ngày an táng. Nghi lễ này mang ý nghĩa thiêng liêng, giúp người thân có cơ hội tụng kinh niệm Phật, cầu siêu, và gửi lời vĩnh biệt cuối cùng đến linh hồn người quá cố.

Lễ Triêu Điện cũng là thời điểm để gia đình thể hiện sự trang trọng, chuẩn bị tâm linh cho quá trình đưa tang, giúp linh hồn người mất được thanh thản và an nhiên trước khi bước vào hành trình tiếp theo.

6. Lễ Tịch Điện

Lễ Tịch Điện là nghi lễ được tổ chức vào buổi tối, thường diễn ra gần ngày đưa đám. Đây là dịp để con cháu, họ hàng nội tộc tụ họp lại tưởng niệm và bày tỏ lòng thành kính, biết ơn đối với người đã khuất.

Trong buổi lễ này, người thân sẽ nhắc lại hình ảnh, công hạnh, những ân nghĩa mà người quá cố đã dành cho gia đình và mọi người xung quanh. Lễ Tịch Điện giúp gợi nhớ những ký ức tốt đẹp, đồng thời tạo không gian trang nghiêm để con cháu được dịp bày tỏ lòng thương tiếc, kính trọng và nguyện cầu cho linh hồn người mất được an nghỉ.

Nghi lễ này cũng góp phần giúp mọi người thanh thản tâm hồn, chuẩn bị tinh thần cho lễ tang chính thức sẽ diễn ra vào ngày tiếp theo.

7. Lễ Triệu Tổ

Lễ Triệu Tổ thường được cử hành khoảng 2 ngày trước ngày di quan. Đây là nghi lễ quan trọng nhằm mời gọi tổ tiên, ông bà trong dòng họ về chứng giám, phù hộ cho tang lễ được diễn ra suôn sẻ, và để thể hiện sự tôn kính, kết nối giữa người đã khuất với dòng họ.

Trong lễ này, gia đình chuẩn bị đầy đủ linh vị, di ảnh, bát nhang cùng các lễ vật truyền thống, rồi đem đến tự đường hoặc nhà thờ họ – nơi thờ cúng tổ tiên. Linh vị người quá cố được đặt trên một bàn nhỏ đối diện án thờ gia tiên, thể hiện sự trang trọng và thành kính.

Nghi lễ này cũng giúp các thành viên trong gia đình cảm thấy yên tâm và có sự đồng thuận tinh thần trong quá trình tổ chức tang lễ.

7. Lễ sái tịnh, nhiễu quan và quy y linh:
Trong nghi lễ này, gia đình sẽ tụng chú Đại Bi, một trong những thần chú quan trọng trong Phật giáo nhằm thanh tẩy và mang lại sự an lành. Sư thầy sẽ dùng bình Cam Lồ để tẩy tịnh quan tài, tượng trưng cho sự thanh khiết, giải trừ nghiệp chướng cho người đã khuất. Khi tụng chú xong, sư thầy sẽ thán một câu niệm để nhắc về bản chất vô thường của sinh tử:
“Giác tánh viên minh, tùng lai trạm tịch; bổn lai nhơn ngã chi huyễn tướng, hà hữu sanh tử chi giả danh? Nhơn tối sơ nhất niệm sái thù, tùng mộng tưởng hữu tư sanh diệt”.
Ý nghĩa là sự giác ngộ chân lý viên mãn, con người và vạn vật chỉ là huyễn ảo, không có sinh tử thật sự, mà chỉ là hiện tượng vô thường. Nghi lễ này giúp cho linh hồn thanh tịnh, yên ổn trước khi bước sang cõi khác.

8. Lễ cáo đạo lộ:
Đây là nghi lễ được thực hiện thường trước một ngày đưa đám. Gia đình sẽ nhờ một người hộ tang đứng ra cúng, đặt bàn thờ tại cửa ngõ nhà với mong muốn xin hộ độ, bảo vệ cho tang lễ được thuận lợi, không bị trở ngại trên đường đi. Ngoài ra, lễ cáo đạo lộ còn có thể kèm theo các nghi thức cúng thị thực (cúng cho các vong linh lang thang) và phóng sanh (thả cá, chim để tạo phước lành). Đây là cách bày tỏ lòng từ bi và cầu mong sự an lành cho người đã khuất cũng như các linh hồn khác.

9. Lễ khiển điện:
Lễ này được tổ chức trước ngày di quan (đưa người đã khuất ra khỏi nhà), là dịp để bạn bè, người thân gần xa bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ, chia sẻ nỗi mất mát và nói lời vĩnh biệt lần cuối cùng với người quá cố. Nghi lễ mang tính chất trang trọng, tạo nên không khí tôn nghiêm cho tang lễ.

10. Lễ di quan

Lễ di quan, còn gọi là lễ động quan, là nghi thức trọng đại trong tang lễ, đánh dấu khoảnh khắc di chuyển quan tài để tiến hành chôn cất hoặc hỏa táng. Đây là phút giây xúc động nhất đối với gia đình, bởi đây là lần cuối cùng người thân được nhìn mặt người quá cố trước khi tiễn biệt. Nghi lễ được tổ chức trang nghiêm, với sự tham gia của người thân, bạn bè và sư thầy, nhằm thể hiện lòng thành kính và tôn trọng đối với người đã khuất.

11. Lễ tế độ trung

Lễ tế độ trung được thực hiện trên đường di quan, khi đoàn đưa tang nghỉ chân giữa chặng đường dài. Nghi lễ này mang hai ý nghĩa quan trọng:

• Thứ nhất, để âm công (người gánh đám và tham gia đưa tang) được nghỉ ngơi, lấy lại sức sau quãng đường xa.

• Thứ hai, tạo cơ hội cho con cháu và người thân thực hiện lễ lạy, tỏ lòng hiếu kính với người quá cố trong thời gian nghỉ giải lao.
  Lễ tế độ trung không chỉ giúp tang lễ diễn ra thuận lợi mà còn làm tăng thêm sự thiêng liêng và cảm động của buổi tiễn biệt.

12. Lễ trị huyệt

Trước khi hạ huyệt hoặc đặt quan tài vào nơi an táng, tang quyến sẽ thực hiện lễ trị huyệt nhằm làm sạch và thanh tịnh nơi chôn cất. Trong nghi lễ này, sư thầy dùng nước Cam Lồ để tẩy tịnh huyệt đất và nơi thờ cúng, đồng thời tụng kinh cầu nguyện cho linh hồn người đã khuất được an nghỉ thanh thản. Lễ trị huyệt cũng thể hiện sự trân trọng và mong muốn giữ gìn sự thanh tịnh, tránh ảnh hưởng xấu từ các sinh linh khác đang trú ngụ nơi đó.

13. Lễ tạ Thổ Thần

Lễ tạ Thổ Thần là nghi thức quan trọng nhằm khấn vái và báo cáo với Thổ Thần, cùng các hương linh tại khu vực địa phận quanh mộ phần, rằng nay đã có linh hồn mới đến cư trú. Đây là một nghi lễ thể hiện sự kính trọng và tôn trọng các vị thần cai quản đất đai, cầu mong được phù hộ và bảo vệ cho mộ phần cũng như gia đình.

14. Lễ nhiễu mộ

Sau khi hoàn tất việc an táng, gia đình sẽ tổ chức lễ nhiễu mộ để bái biệt hương linh, đồng thời cảm tạ chư tăng và quan khách đã tham dự tang lễ. Nghi lễ này diễn ra bằng việc đi vòng quanh mộ phần, thể hiện sự tôn kính, lòng biết ơn và lời từ biệt trang trọng dành cho người đã khuất.

15. Lễ an linh

Sau khi hoàn tất các nghi thức an táng, gia đình có thể thỉnh linh ảnh hoặc bài vị người quá cố về chùa hoặc nhà để lập bàn thờ, thờ phụng trong ít nhất 49 ngày đầu. Theo truyền thống, linh vị sẽ được lập bàn thờ riêng trong vòng 2 năm hoặc ít nhất 100 ngày trước khi nhập vào bàn thờ chung của gia đình. Nghi lễ này giúp linh hồn người mất được an nghỉ, đồng thời giúp gia đình bày tỏ lòng thành kính và giữ gìn truyền thống.

Cơ Sở Mai Táng Văn Hùng
Là địa chỉ tin cậy được nhiều gia đình lựa chọn khi gặp lúc tang gia bối rối. Chúng tôi cam kết phục vụ tận tâm, chuyên nghiệp với hơn ba đời kinh nghiệm trong nghề mai táng.

• Địa chỉ: 529 QL 1A, Phường Thạnh Lộc, Quận 12, TP. HCM (gần cầu An Phú Đông 1)

• Điện thoại: 0903 921 426 (Văn Hùng) – 0901 486 779 (Nam)

• Email: traihomvanhung@gmail.com

• Website: traihomvanhung.com